Αναπτύσσουμε ένα δίκτυο σχολείων για την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και του ραδονίου σε άμεση συνεργασία με τη σχετική έρευνα που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, αλλά και με άλλους ερευνητικούς οργανισμούς και υπηρεσίες που αφορούν στην υγεία, την ασφάλεια και την άνεση του ανθρώπου στους εσωτερικούς χώρους (Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας – ΕΕΑΕ, Υπουργείο Εργασίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας). Το δίκτυο απλώνεται σε περιοχές ενδιαφέροντος σε ανά τη χώρα και δεν περιορίζεται στην Αττική. Λόγω του διεθνούς ενδιαφέροντος που παρουσιάζει το αντικείμενο του δικτύου, δίδεται κωδική ονομασία στην Αγγλική γλώσσα:
S.Ind.Ai.R.
School network for INDoor Air and Radon awareness.
Οι σκοποί του δικτύου είναι οι εξής:
1. Μέτρηση δεικτών ραδονίου και ποιότητας αέρα στα σχολικά κτήρια.
2. Συμβολή στην εξελισσόμενη χαρτογράφηση του ραδονίου στη χώρα μας.
3. Ευαισθητοποίηση των μαθητών και της ευρύτερης σχολικής κοινότητας σε θέματα υγείας και ασφάλειας στους εσωτερικούς χώρους και ειδικότερα στο θέμα του ραδονίου και της ποιότητας αέρα στα σχολικά κτήρια.
4. Επαφή των μαθητών με τις διαδικασίες της επιστημονικής έρευνας, των μετρήσεων, της εφεύρεσης νέων μεθόδων, της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, της ενημέρωσης του κοινού και της λήψης μέτρων για το κοινό συμφέρον.
5. Άμεση λήψη μέτρων στα σχολεία που παρατηρούνται κίνδυνοι.
Το δίκτυο αναπτύσσεται στο πλαίσιο του «ΣΗμερινός ΜΑθητής - Αυριανός Ενεργός Πολίτης του Κόσμου (ΣΗ.ΜΑ.-Α.Ε.Π.)» (https://simaaep.wordpress.com/) όπως περιγράφεται στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος της ΔΔΕ Β΄ Αθήνας προς τα σχολεία με Αρ. Πρωτ.: 14591/11-10-2022.και ειδικότερα στο πλαίσιο του άξονα 5: Πολίτης του κόσμου - θέματα παγκόσμιας εμβέλειας - διαχείριση κρίσεων (ηθική, περιβαλλοντική, οικονομική, τεχνολογική κ.ά.)
Η λειτουργία του δικτύου προβλέπεται αρχικά μονοετής – πιλοτική. Θα πραγματοποιηθούν μετρήσεις ραδονίου και ποιότητας αέρα σε επιλεγμένα μέρη των σχολείων που συμμετέχουν και τα αποτελέσματα θα συσχετιστούν σύμφωνα με τα ισχύοντα επιστημονικά πρωτόκολλα με τα χαρακτηριστικά των σχολικών κτηρίων. Θα γίνουν διαδικτυακές και δια ζώσης συναντήσεις και εκδηλώσεις των σχολικών ομάδων με τους συνεργαζόμενους φορείς. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων θα ανακοινωθούν στα σχολεία του δικτύου και στις τοπικές κοινότητες. Θα δοθούν επίσης για αξιοποίηση στην επιστημονική κοινότητα και στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.
Έπειτα από τον πρώτο χρόνο θα εκτιμηθεί το ενδεχόμενο παράτασης και επέκτασης του δικτύου, καθώς και εμπλουτισμός του με πρόσθετα αντικείμενα έρευνας, όργανα παρακολούθησης του ραδονίου και της ποιότητας αέρα, διεύρυνση των συνεργασιών και της δικτύωσης.
Εκτός από το ενεργό όργανο μέτρησης ραδονίου και τα παθητικά αντίστοιχα όργανα που θα μας προμηθεύσει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, κάθε σχολείο μπορεί να προμηθευτεί δικά του όργανα παρακολούθησης ραδονίου, αιωρούμενων σωματιδίων και ατμοσφαιρικών παραμέτρων, καθώς και διοξειδίου του άνθρακα (εξαερισμός). Αυτά θα χρησιμοποιηθούν σε μετρήσεις στο πλαίσιο του δικτύου και μετά θα παραμείνουν στο εργαστήριο φυσικών επιστημών του εκάστοτε σχολείου για την συνεχιζόμενη παρακολούθηση της ποιότητας αέρα και του ραδονίου στο σχολείο και για την εκπαίδευση των μαθητών στις φυσικές επιστήμες.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Καλό είναι να μη γίνει προμήθεια αυτών των οργάνων από την αρχή. Πρώτα πρέπει να γίνουν οι βασικές μετρήσεις που περιγράψαμε και, αφού εκτιμηθεί η αναγκαιότητα και η σκοπιμότητα, τότε θα αποφασίσουν τα σχολεία αν θα προμηθευτούν κάποια όργανα ή όχι και ποια.
Τα όργανα που προτείνουμε είναι τα ακόλουθα:
1. RadonEye Plus2 (BLE & Wi-Fi) (Ραδόνιο) [31] ή RadonEye (BLE) [32]
2. PurpleAir PA-II-FLEX Air Quality Monitor (Ποιότητα αέρα - ρύποι) [30]
3. AG7515 (διοξείδιο του άνθρακα) [29]
Τα σχολεία μπορούν να συμμετέχουν στο δίκτυο με τον τρόπο και στο βαθμό που τα ίδια θα επιλέξουν. Η μόνη υποχρέωση που έχουν έναντι του δικτύου και της συντονιστικής του ομάδας είναι η συμμετοχή στις βασικές μετρήσεις και στις σχετικές εκπαιδευτικές – ενημερωτικές συσκέψεις. Συγκεκριμένα, θα αποσταλεί στο σχολείο ένα πακέτο μέτρησης ραδονίου (παθητικοί μετρητές CR39 και ερωτηματολόγιο κτηριολογικών χαρακτηριστικών του σχολείου), το οποίο θα εγκαταστήσουν και χρησιμοποιήσουν σύμφωνα με τις επιστημονικές οδηγίες (θα δοθούν γραπτά και θα εξηγηθούν σε διαδικτυακή σύσκεψη) και μετά από το πέρας των μετρήσεων θα το αποστείλουν στη συντονιστική ομάδα.
Πέρα από αυτή τη βασική συμμετοχή, τα σχολεία μπορούν να αναπτύξουν επιπλέον δραστηριότητες, είτε αυτόνομα, είτε στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του δικτύου (διαδικτυακές και δια ζώσης συζητήσεις και εκδηλώσεις, μετρήσεις άλλων παραμέτρων της ποιότητας αέρα). Η αυτόνομη δραστηριότητα του σχολείου μπορεί να εκτυλιχθεί σε πολλές κατευθύνσεις, όπως η ενημέρωση της τοπικής κοινότητας για τα θέματα ποιότητας αέρα στους εσωτερικούς χώρους (εργασία, κατοικία κλπ), περαιτέρω επιστημονική έρευνα σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς φορείς, διδακτικοί μετασχηματισμοί, τοπικά υποδίκτυα κλπ. Στην ουσία, τα σχολεία του δικτύου δρουν ως πρωτοπόροι «πρεσβευτές» του ΕΣΧΕΔΡΑ (Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση του κινδύνου από το Ραδόνιο), αλλά και της προσπάθειας να αντιμετωπιστούν οι γενικότεροι κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια στους εργασιακούς χώρους, τους χώρους εκπαίδευσης και στις κατοικίες.
Η προστιθέμενη αξία της συμμετοχής κάθε σχολείου είναι μεγάλη ακόμη και αν επιλεγεί μόνο η βασική συμμετοχή στις μετρήσεις, καθώς αυτές ουσιαστικά αποτελούν οιονεί μέρος του εν εξελίξει ΕΣΧΕΔΡΑ και πρωτότυπων επιστημονικών ερευνών για τη φυσική ραδιενέργεια και άλλες βλαπτικές για την υγεία ουσίες και συνθήκες στους εσωτερικούς χώρους. Η αξία είναι μεγάλη και για το ίδιο το σχολείο, καθώς δεν είναι αμελητέα η πιθανότητα να βρεθούν χώροι μέσα στα σχολεία, που να χρήζουν άμεσης παρέμβασης για την αποκατάσταση των ορίων ασφάλειας για το ραδόνιο. Αλλά και για τη διδακτική διαδικασία δεν είναι μικρή η αξία της συμμετοχής. Ο σχηματισμός μιας μετρητικής ομάδας που θα αναλάβει να εκπαιδευτεί στην επιστημονική μέτρηση, να την πραγματοποιήσει, και να συμμετάσχει στην παραπέρα πορεία της αποτελεί εξαιρετικό κίνητρο αλλά και εργαλείο μάθησης για τις μαθήτριες και τους μαθητές που θα συναποτελέσουν την ομάδα.
Σε περίπτωση που κάποια σχολεία επιθυμούν να εμπλακούν περισσότερο στο δίκτυο και να εγκαταστήσουν ένα σύστημα παρακολούθησης ραδονίου και ποιότητας αέρα (όπως περιγράφτηκε συνοπτικά προηγουμένως), η ομάδα μέτρησης θα αποκτήσει διαρκή χαρακτηριστικά, μπορεί να συμμετέχει σε επιστημονικές εργασίες και να δώσει στα μέλη της πολλαπλάσια κίνητρα και ευκαιρίες μάθησης αλλά και πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας.
[29] https://www.agarscientific.com/indoor-air-quality-instruments
[30] https://www2.purpleair.com/products/purpleair-pa-ii-flex?variant=40067721396321
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου