Ακαδημαϊκή παρουσίαση των πιλοτικών αποτελεσμάτων μας (πατήστε στο σύνδεσμο για λεπτομέρειες και αξιοποίηση του υλικού.)
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, το ραδόνιο και το ισότοπό του θορόνιο καθορίζουν την έκθεση των ανθρώπων σε φυσικής προέλευσης ραδιενέργεια στους εσωτερικούς χώρους [1], [2], [3]. Η έκθεση αυτή προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα [4], αλλά πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να συνδέεται και με άλλες σοβαρές ασθένειες μέσω της διασποράς του ραδονίου στο πόσιμο νερό [5] ή του συνδυασμού του με την ατμοσφαιρική ρύπανση (εγκεφαλικοί όγκοι [6], θνησιμότητα από COVID-19 [7]). Ο κίνδυνος από το ραδόνιο (και το θορόνιο) έχει να κάνει κυρίως με τα θυγατρικά τους, διότι αυτά είναι που εισέρχονται και παραμένουν στο ανθρώπινο σώμα και ακτινοβολούν τον επιθηλιακό ιστό με επικίνδυνα αποτελέσματα. Η δράση τους αυτή εξαρτάται κυρίως από την κατανομή του μεγέθους τους [8].
Οι κύριες πρακτικές καταπολέμησης των κινδύνων από ραδόνιο στους εσωτερικούς χώρους είναι κυρίως ο εξαερισμός και η μόνωση. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις εσωτερικών χώρων που αυτές οι μέθοδοι δεν είναι εφαρμόσιμες ή επαρκείς (σπήλαια, ορυχεία, SPA κλπ) [9] ή δεν εφαρμόζονται όπως θα έπρεπε [10]. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ενδέχεται να είναι χρήσιμη ή απαραίτητη η χρήση προστατευτικού αναπνευστικού εξοπλισμού (RPE) όπως οι μάσκες, ακόμη και οι απλές μάσκες που χρησιμοποιήθηκαν κατά την πανδημία και έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην παρεμπόδιση των θυγατρικών του ραδονίου από την εισδοχή τους στον πνεύμονα [8]. Παρομοίως έχουν φανεί αποτελεσματικά μηχανήματα καθαρισμού του αέρα και φίλτρα [11], [12]. Ωστόσο, παραμένει σημαντικό να γνωρίζουμε πότε πρέπει να χρησιμοποιούνται αυτά τα κατά περίπτωση μέτρα και αυτό προϋποθέτει παρακολούθηση της συγκέντρωσης του ραδονίου [13] με σειρά μεθόδων και οργάνων, παθητικών (πχ [14], [15]) και ενεργών (πχ [8], [13]).
Επειδή η συνεχής παρακολούθηση της συγκέντρωσης ραδονίου δεν είναι πάντα εύκολη, αναπτύσσονται στρατηγικές για την εκτίμηση του κινδύνου από το ραδόνιο βάσει δεικτών (πχ [16], [17], [18]), των συντελεστών ισορροπίας του ραδονίου και των αντίστοιχων συντελεστών ισοδύναμης δόσης [19]. Πλήθος ερευνών δείχνει ότι για την ορθή εκτίμηση των δεικτών αυτών πρέπει να ληφθεί υπόψη η ημερήσια, εποχιακή και χωρική διακύμανση της συγκέντρωσης του ραδονίου (πχ [20], [21]) και μάλιστα η διακύμανση εντός των κτηρίων (πχ [22]). Στην Ελλάδα βρίσκεται σε εξέλιξη το εθνικό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων κινδύνων από την έκθεση στο ραδόνιο [23], στο πλαίσιο του οποίου χαρτογραφείται η συγκέντρωση ραδονίου στη χώρα με παθητικές μεθόδους. Το σχολικό δίκτυο παρακολούθησης ραδονίου και ποιότητας αέρα μπορεί να συμβάλει στη λεπτομερέστερη και αποτελεσματικότερη καταγραφή των διακυμάνσεων του ραδονίου, πραγματοποιώντας σειρά μετρήσεων τόσο με παθητικά (π.χ. CR39) όσο και με ενεργητικά όργανα μέτρησης, όπως το SARAD RTM 1688-2 [24], [8].
Πέρα από την ανάγκη παρακολούθησης του ραδονίου [25] και του αέρα [26] για την ενδεχόμενη συνέργειά του με τους ατμοσφαιρικούς ρύπους στην ανάπτυξη σοβαρών ασθενειών, στο σχολικό χώρο υπάρχει και μια ακόμη ιδιαιτερότητα. Χρειάζεται καλός εξαερισμός για τη διατήρηση του οξυγόνου σε επίπεδα κατάλληλα για τη διατήρηση της μαθησιακής ετοιμότητας των μαθητών [27]. Στο παρελθόν έχουν διεξαχθεί σχετικές έρευνες σε σχολεία [28]. Το δίκτυο σχολείων που συστήνουμε θα εφαρμόσει τα διδάγματα από τα ευρήματά τους και θα συμβάλει σε νέα ευρήματα πρωτότυπης επιστημονικής έρευνας.
Βιβλιογραφία
[1] Paquet, F., et al. "ICRP publication 137: occupational intakes of radionuclides: part 3." _Annals of the ICRP_ 46.3-4 (2017): 1-486.
[2] Appleton, J. Donald. "Radon in air and water." _Essentials of medical geology_. Springer, Dordrecht, 2013. 239-277.
[5] Nayak, Tilak, et al. "A systematic review on groundwater radon distribution with human health consequences and probable mitigation strategy." Journal of Environmental Radioactivity 247 (2022): 106852.
[6] Palmer, Joshua D., et al. "Exposure to radon and heavy particulate pollution and incidence of brain tumors." _Neuro-oncology_ (2022): noac163-noac163.
[7] Zoran, Maria A., et al. "Impacts of exposure to air pollution, radon and climate drivers on the COVID-19 pandemic in Bucharest, Romania: A time series study." _Environmental Research_ (2022): 113437.
[9] ΕΕΑΕ, KA-EEAE-KO-072020-01: Κατευθυντήριες οδηγίες για έκθεση εργαζομένων στο ραδόνιο (2020)
[10] Kalimeri, Krystallia K., et al. "Indoor air quality investigation of the school environment and estimated health risks: Two-season measurements in primary schools in Kozani, Greece." _Atmospheric Pollution Research_ 7.6 (2016): 1128-1142.
[11] Wang, Jin, et al. "Mitigation of radon and thoron decay products by filtration." _Science of the total environment_ 409.19 (2011): 3613-3619.
[12] Wang, Chenhua, et al. "Numerical analysis for the optimization of multi-parameters stratum ventilation and the effect on radon dispersion." _Journal of Building Engineering_ (2022): 105375.
[13] Sá, Juliana P., et al. "Radon in Indoor Air: Towards Continuous Monitoring." _Sustainability_ 14.3 (2022): 1529.
[14] Bing, Shang. "CR-39 radon detector." _Nuclear Tracks and Radiation Measurements_ 22.1-4 (1993): 451-454.
[20] Madas, Balázs G., et al. "Effects of spatial variation in dose delivery: what can we learn from radon-related lung cancer studies?." Radiation and Environmental Biophysics (2022): 1-17.
[21] Seftelis, I., et al. "Diurnal variation of radon progeny." _Journal of environmental radioactivity_ 97.2-3 (2007): 116-123.
[22] Kubiak, Joanna Aleksandra, and Małgorzata Basińska. "Analysis of the Radon Concentration in Selected Rooms of Buildings in Poznan County." _Atmosphere_ 13.10 (2022): 1664.
[24] SARAD RTM 1688-2 (https://www.sarad.de/product-detail.php?lang=en_US&cat_ID=&p_ID=20)
[25] Loffredo, Filomena, et al. "Indoor Radon Monitoring in Kindergarten and Primary Schools in South Italy." _Atmosphere_ 13.3 (2022): 478.
[26] Synnefa, A., et al. "An experimental investigation of the indoor air quality in fifteen school buildings in Athens, Greece." _International Journal of Ventilation_ 2.3 (2003): 185-201.
[27] Pawel Wargocki & David P. Wyon (2007) The Effects of Moderately Raised Classroom Temperatures and Classroom Ventilation Rate on the Performance of Schoolwork by Children (RP-1257), HVAC&R Research, 13:2, 193-220
[28] Kakoulli, Christina, Alexis Kyriacou, and Michalis P. Michaelides. "A review of field measurement studies on thermal comfort, indoor air quality and virus risk." _Atmosphere_ 13.2 (2022): 191.
[29] https://www.agarscientific.com/indoor-air-quality-instruments
[30] https://www2.purpleair.com/products/purpleair-pa-ii-flex?variant=40067721396321
[31] http://radonftlab.com/radon-sensor-product/radon-detector/new-rd200p-radon-detector/
[32] http://radonftlab.com/radon-sensor-product/radon-detector/rd200/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου